Ahşap renkli oyuncak kullanımının çocuk gelişimine faydaları üzerine eğildiğimiz bu yazıda,
- Çocuklara renkleri öğretmeye ne zaman ve nasıl başlamalıyız?
- Hangi ahşap renkli oyuncakları seçmeliyiz?
sorularına cevap vereceğiz.
Çocuklara renkleri öğretirken onun dünyasına hitap eden oyuncakların kullanılması etkili ve eğlenceli bir yoldur. Okul öncesi dönemdeki çocuklarda öğrenmenin kalıcı hale gelmesi için, çocukların bizzat deneyimlemesi gerekmektedir. Oyun yoluyla öğrenmede tek taraflı bir bilgi paylaşımından ziyade çocuk aktif olarak oyunun içine dâhil olabilmektedir. Böylece, etkili ve kalıcı bir öğrenme süreci yaşanabilmektedir.
Renkleri tanımlama yeteneği, bir çocuğun bilişsel gelişim sürecinde önemli bir işaret ve kilometre taşı olarak kabul edilir.
Çocuklara Renkleri Öğretmek Neden Önemli?
Çocuklar için renkleri ve şekilleri öğrenmek harfleri ve sayıları öğrenmek kadar önemlidir. Şöyle bir gerçek var ki, Dünyamız renkler ve şekillerden oluşmaktadır. Açıklayacak olursak,
- Bir evin şekli ağaçtan farklı, bir insanın şekli muzun şeklinden farklıdır.
- Arabalar, çiçekler, sokak lambaları etrafımızdaki her şey çok farklı renklerde karşımıza çıkmaktadır.
Dolayısıyla, renklerin ve şekillerin Dünyamızı tanımlama ve sınıflandırmanın anahtarı olarak söyleyebilmek mümkündür. Çocuklar renkleri öğrenmeye başladığında etrafında gördüğü her şeyi renkler üzerinden tanımlayıp nesneleri renkleri sayesinde üzerinden benzerlik/farklılık açısından sınıflandırabilecektir. Örneğin, çocuklar kırmızı bir çiçeğin sarı renk çiçekten farklı göründüğünü ayırt edebilecektir.
Renkleri Öğretmeye Ne Zaman Başlamalı?
Çocuklar genellikle benzer dönemlerde renkleri öğrenmeye başlıyor. Çocuklar, 3 aylıkken parlak renkli ve hareketli nesneyi 180 derece izleyebiliyor ve genellikle 18 aylıkken renkleri ayırt etmeye başlamaktadır.
Çocuklar bu dönemde renk kavramını bilmese de kendi iç dünyasında farklı renkleri ayırt edebiliyor. 3-4 yaşına kadar renkleri tamamen ayırt edebilir, farklı isimlendirebilir konuma geliyorlar.
Pekİ, renk öğretmeye nereden ve nasıl başlamalı?
Hangi renkten başlamak lazım sorusuna gelince de çocuklar en kolay kırmızı rengi fark ediyor. Dolayısıyla kırmızı rengi bulmaya yönelik oyunlar ve oyuncaklar ilk başlangıç noktamız olabilir. Ana renklerden başlamak, açık ve koyu renk ayrımına sonra geçmek faydalı olacaktır. Parlak renklerin çocukların dikkatini daha çok çektiğini de ekleyelim.
Renkleri öğretirken rengin adının söylenmesi çocuklar için hatırlanmasını kolaylaştırıyor. Dolayısıyla, renkleri öğretmek için çocuğun hem gözüne hem kulağına yönelik çalışmak gerek.
Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Müdürlüğü 0-36 Aylık çocuklar için eğitim programında, çocuklara renkleri öğretmeye ne zaman ve nasıl başlamalı konusunda öneriyor:
| 3.ay | Parlak renkli ve hareketli nesneyi 180 derece izler. |
| 18.ay | Renkleri ayırt etmeye başlıyor. |
| 19_21.ay | Renk, şekil gibi özelliklerine göre gruplayabileceği nesne, giysi, bloklar, küpler kullanılmalıdır. Çocuk belirtilen özellik dışında bir nesneyi o gruba koyduğunda nesnenin özelliği bir kez daha söylenerek hatırlatılmalıdır. Ayrıca taş, yaprak, kabuk gibi çeşitli doğal nesneler kullanılarak çocuktan renk, şekil, boyut özelliklerine göre gruplaması beklenir. |
| 25-30.ay | Önce bir ya da iki renkle başlanmalıdır.
Yetişkin, çocuğa çevrede bulunan nesnelerin renklerini söyleyerek renkler hakkında farkındalık yaratır. “İçinde kırmızı renk olan bir eşya göster”. “İçinde mavi renk olan bir oyuncak göster.” gibi rengini söylediği nesneleri göstermesini ister. |
| 31-36.ay | Yetişkin, çocuğun nesnelerin farklı özelliklerine göre gruplama yapabileceği ortamlar yaratır. Bunun için legolar ya da tahta blokları kullanır. Çocuğun yere karışık bir şekilde koyulmuş olan tahta blokları ya da legoları renk, şekil, büyüklük, uzunluk gibi özelliklerden aynı anda ikisini dikkate alarak bir araya getirmesini bekler. “Kırmızı, uzun blokları buraya ya da mavi, kısa blokları şuraya koy.” ya da “Sarı, küçük legoları bu sepete; yeşil, büyük legoları diğer sepete koy.” diyerek nesneleri gruplamasını ister. |
